Sloperaweekend in de Almondestraat

Tijdens het Sloperaweekend op 25, 26 en 27 september presenteerde Pension Almonde zich nog een keer groots met: de Opera, de Straat en de Theorie. Nog één keer deelden wij ons leven in de straat met een fantastische opera met een cast van bekende Rotterdamse acteurs en bewoners. Nog één keer openden we alle deuren voor een straatvullende expositie. Nét op tijd voor de sloop van de straat na 1 november en precies op tijd om wethouder Bas Kurvers rond te leiden door de straat en te wijzen op het belang van community en onconventionele woonvormen in Rotterdam.

Het publiek in anderhalve meter vakken. Op de voorgrond het toneel en de balkons (voor het koor)

De (Straat)Opera
Elke dag om 17.00 uur brachten bewoners samen met logés, passanten en een 100% Rotterdamse cast de straat tot leven in de voorstelling Slopera, tragiek van een Sloopstraat. Een Rotterdamse Opera waar zelfs de sloopkogels dansen met o.a. John Buijsman, Gabby Bakker, Nastaran Razawi Khorasani en Jan Rot. Deze voorstelling is onderdeel van de Operadagen Rotterdam en gemaakt door Louis van der Waal en Hajo Doorn i.s.m. Wunderbaum in opdracht van Stad in de Maak. Vanwege Corona zaten de 150 bezoekers per avond allemaal in hun eigen vak. Stoelen werden zelf meegenomen, net als de snacks en drankjes. Na een regenachtige try out op vrijdag, scheen de rest van het weekend de zon in de straat. Vanwege Corona was het heel anders dan we ooit verwacht hadden, maar de mensen in hun vakken bleken een prachtige levende straatcompositie en er waren toch nog uitverkochte voorstellingen.

(een deel van) de acteurs: vlnr Jan Rot, John Buijsman,

De Straat
HaHa Productions organiseerde een straatvullende expositie die rondom de voorstelling te zien was. Alle buurtinitiatieven, ateliers en andere ruimtes die konden dienen als expositieruimte openden hun deuren. Het was een exclusief inkijkje in het leven in dit veelzijdige en creatieve moderne stadspension. Een kinderkamer met een verhaal, een parade van futuristische wenswoningen, een Heimweewoning, een autobiografisch springkussen, open ateliers, een muziekpodium door jongeren uit Rotterdam-Noord en nog veel meer! Het Sloperahuis was het epicentrum van deze expo. Vanuit deze plek brachten Roxette Capriles en Rolf Engelen voorafgaand aan de Slopera al ruim een jaar steeds kleine interventies. Acts uit het 24/7 leven in de Almondestraat, op de meest onverwachte momenten, plekken en manieren. Tijdens het weekend was er een Loterij, waarin je voorwerpen uit de straat en eerdere actes kon winnen. Ook was er een telefoontribune, waarin je smartphone een performance die je alleen via je camera terug kon zien.

sloopkogel ballet

De Theorie en De Praktijk
Als initiatiefnemer van Pension Almonde organiseerde Stad in de Maak dit weekend om aandacht te vragen voor onconventionele vormen van coöperatief wonen, werken en leven in een veranderend Rotterdam. Pension Almonde opende haar deuren voor de groeiende groep mensen die niet langer vertegenwoordigd wordt in de huidige stadsvernieuwing. Het project was een levend onderzoek, waarvan de bewoners en buurtinitiatieven onderdeel zijn. De resultaten waren zichtbaar in de straat.

Lees verder “Sloperaweekend in de Almondestraat”

De kracht van de commons

Commons of meenten zijn een vast onderdeel van de projecten van Stad in de Maak. Dit zijn gemeenschappelijke voorzieningen die bewoners voorzieningen met elkaar en met de wijk delen. Met Pension Almonde zijn bij Stad in de Maak niet alleen dergelijke commons opgezet, maar is er ook ruimte gemaakt voor laagdrempelige buurtinitiatieven. Zijn deze plekken de lijm voor sterke wijken of een pleister op de wond van het systeem? Of maken ze de wond zelfs groter, omdat de aansprekende plekken die hiermee aan de wijk worden toegevoegd gentrificatie en verdrijving van de bewoners in de hand werkt? Deze vragen stonden op dinsdag 19 mei centraal in de derde expertmeeting rondom Pension Almonde. Daphne Koenders doet verslag.

Al vanaf de 12e eeuw komen meenten voor in Nederland: onverdeeld gemeenschappelijk gebruikte en beheerde grond, goed of ruimte.
Stad in de Maak stelt delen van gebouwen (die de stichting beheert) vrij van huur en opent ze voor dit soort voorzieningen. Het zijn plekken waar de markt niet in voorziet, maar die toch bijdragen aan de behoeften in de wijk. 

Bij de Stokerij vind je bijvoorbeeld een collectieve houtwerkplaats, een ‘Wasbuur’ en een activiteitenruimte. In Pension Almonde zijn er 4 panden in gemeenschappelijk beheer, bijvoorbeeld een woonkamer (op de foto hierboven), een ruilhuis voor meubels en een lege ruimte die iedereen kan gebruiken. Ook zijn er 11 maatschappelijke initiatieven in de plint van de Almondestraat gehuisvest: zoals een ZZP-werkplek met oppasservice, een maatschappelijk koffiezaakje, een plek voor talentontwikkeling voor jongeren (bekijk hier het overzicht van alle initiatieven). Tot eind september kunnen zij experimenteren doordat zij deze ruimtes ‘om niet’ kunnen gebruiken, waardoor het pension als wijkincubator functioneert.

Bloeiende initiatieven
Taalent010 is een van de initiatieven in de Almondestraat. Vrijwilligers geven er informeel Nederlandse taalles aan ‘verborgen vrouwen’, migrantenvrouwen die eerder niet veel buiten kwamen. (Lees ook: ‘Stiekem doen we veel meer dan Nederlands oefenen’) Een zeer wijkgericht initiatief wat te kleinschalig is om zich te verbinden aan de bureaucratie van de gemeente en buurthuizen. “Eerst hadden wij geen eigen ruimte en deden we veel aan huis. Nu weten de vrouwen ons veel beter te vinden. Bovendien verschaft het pension onze vrouwen de geborgenheid om zelf vanuit ons pand weer eigen initiatieven te ontplooien”, concludeert initiatiefnemer Meriem Al Laamairi. “We bedenken nu al doende hoe we onszelf financieel onafhankelijk kunnen maken. Dankzij deze commons-constructie hoeven we ons niet te plooien naar de gemeente, waardoor de initiatieven van de vrouwen kunnen bloeien. Nu willen we een Wijk B.V. oprichten.”

Lees verder “De kracht van de commons”

Op zoek naar de ruimte voor coöperatief wonen en leven in Rotterdam

Alhoewel stad en stadsnomade (zeker in een werkstad als Rotterdam) onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, lijkt er op dit moment ware hausse aan nieuwe stadsbewoners te zijn aangespoeld of opgestaan. Mensen die vanwege hun leefstijl of omstandigheden vaak tussen wal en schip vallen op de koop- en huurmarkt. Met Pension Almonde is Stad in de Maak het experiment aangegaan om rond deze diverse populatie een (tijdelijke) community op te bouwen. Op 22 april 2020 was de zoektocht naar ruimte voor deze stadsnomaden het onderwerp van de tweede online werksessie van Stad in de Maak. Tot nog toe heeft de stichting gebruik gemaakt van tijdelijk beschikbaar vastgoed – maar blijft dat wel beschikbaar, en wordt het geen tijd om een permanente plek zeker te stellen in de stad? Daphne Koenders doet in deze longread verslag.

De afgelopen 7 jaar nam Stad in de Maak verschillende panden in Rotterdam-Noord op tijdelijke basis– variërend van ca drie tot tien jaar in gebruik voor verschillende vormen van samen wonen, werken en ontmoeten.

In de Almondestraat, waar meer dan 50 mensen wonen en 11 buurtinitiatieven en sociale startups gebruik maken van de broedplaatsenfunctie in de plint van de straat, is de tijdelijkheid extreem (aanvankelijk 18 maanden, inmiddels verleng tot ca twee jaar). De levensvatbaarheid en maatschappelijke waarde van het pension Almonde, zoals de straat in de tussentijd is omgedoopt, lijkt na een jaar nomadiasch gebruik wel bewezen. Er is een businessplan in ontwikkeling om Pension Almonde als nomadisch stadspension te behouden en na de sloop weer op een andere plek voort te zetten. Dit kan opnieuw via tijdelijk beheer of door zelf panden vrij te kopen voor permanent coöperatief gebruik, twee opties die in de expertmeeting verkend werden. 

Tussen wal en schip
Vooralsnog lijkt het erop dat vooral woningcorporaties, die hun voorraad de komende jaren grootschalig moeten renoveren, aanbod zouden kunnen hebben in tijdelijke leegstand van woningen. De gemeente heeft een beperkte woningvoorraad en particuliere bezitters renoveren zelfden op de grotere schaal van een straat of een woningbok. Voor tijdelijk beheer a la Pension Almonde is het een voorwaarde dat woningcorporaties zoeken naar sociale manieren om leegstand te benutten. Woonstad Rotterdam werkt samen met antikraakorganisaties voor leegstandsbeheer, maar Woonstad faciliteert wel enkele wooncoöperaties waar wonen, kunst en maatschappelijke voorzieningen samenkomen en waar bewoners zelf het onderhoud op zich hebben genomen, vertelt projectleider wijkverbetering Mariëlle Bleekrode . De wooncoöperatie op de Wolphaertsbocht is een goed voorbeeld. Woningcorporatie de Samenwerking in Vlaardingen bemiddelt zelf in tijdelijke verhuur bij leegtand. Directeur Mark van der Velde: “Anti-kraakorganisaties kunnen moeilijk een uitzondering maken voor mensen die tussen wal en schip vallen. Door zelf te bemiddelen kunnen we iemand in nood die aan de balie komt helpen.”

Lees verder “Op zoek naar de ruimte voor coöperatief wonen en leven in Rotterdam”

Stad in de Maak in tijden van Corona

Het is even stil geweest op onze website. Dat komt niet omdat we door het Corona-virus zijn lamgelegd – in tegendeel, de ontwikkelingen buitelen over elkaar heen en dan is het zaak eerst de meest noodzakelijke actie te ondernemen. Maar nu toch even tijd voor een update.

Allereerst, met ons allemaal (de community van ca. 80 mensen) gaat het tot nu toe goed. Vooral in de Almondestraat zijn de bewoners van Pension Almonde razendsnel omgeschakeld naar het ‘nieuwe normaal’:

– Het online communiceren via diverse kanalen (whatsapp, radio, facebook, video-vergader-tools als Zoom etc.) is al snel opgepakt en vanzelfsprekend geworden. Ook meetings en vergaderingen gaan gewoon door. We leren met z’n allen dat fysieke aanwezigheid niet altijd noodzakelijk is.
– Communicatie vanaf de balkons houdt vanzelf de juiste social distance in acht.
– Er is gezongen op de balkons en gedanst, er zijn online raves georganiseerd, er wordt online yoga beoefent en social distance sport in het park.
– De saamhorigheid is groot en er is een speciale Care-groep ontstaan die door direct telefonisch contact nagaat of het met iedereen goed blijft gaan.
– Inmiddels is ook de outreach naar de wijk gestart. Nadat Keju Kitchen (een commons cateringbedrijf in de straat) eerste de wekelijkse soepdag veranderde in take-away en begon met het koken voor de straat, is de service nu – met financiële steun van gemeente – uitgebreid naar gratis voedselvoorziening voor bejaarden en hulpbehoevenden in de wijk.

En: de eerste corona-tijdperk baby binnen onze community is gisteren de wereld ingestapt. Moeder en kind maken het goed. Een tweede is binnen een week gepland.

De dagelijkse ontwikkelingen zijn via verschillende kanalen te volgen:
– de Nieuws knop op de website van pension Almonde;
– de Facebook pagina van pension Almonde;
– en het dagelijkse radiokanaal Good Times, Bad times is via internet te volgen (soms) met laid back gesprekken en muziek.

Daarnaast zijn ‘de media’ de laatste dagen langs geweest. Allereerste een kort item in een ARTE/ZDf (Duitse televisie) aflevering van Metropolis over de Rotterdamse cultuur, waarin Melle Smets je vanaf minuut 10 meeneemt naar de Almondestraat. De opnamen waren trouwens 4 weken geleden; een andere wereld. Na een pre-corona aflevering van WijkTV over pension Almonde in het algemeen  volgde een reportage van Open Rotterdam over de voedseldistributie.  Ook de regionale zender RTVRijnmond kwam langs.

Zie ook het mooie artikel in De Volkskrant: Soep en yoga: hoe een Rotterdams huizenblok ondanks alles contact houdt

Wij zijn blij verrast door de veerkracht en het aanpassingsvermogen van onze Stad in de Maak gemeenschap. Dit schept hoop voor een beter toekomst en laat zien dat dit soort hechte gemeenschappen van vitaal belang zijn, niet alleen in dagen van cirisi, maar vooral ook daarna, als er hopelijk een andere wereld ontstaat uit de huidige ellende.

De stadsnomaden van Rotterdam

In Pension Almonde wonen mensen die een andere levensstijl hebben dan past binnen het plaatje van woningcorporaties en huiseigenaren. Sommigen hebben daar bewust gekozen, anderen zijn onbedoeld in deze situatie terecht gekomen. Op 24 maart 2020 waren deze ‘moderne stadsnomaden’ het onderwerp van de eerste online werksessie van Stad in de Maak. Wie zijn de stadsnomaden? En is Rotterdam klaar voor deze groeiende groep met een nieuw soort ruimtevraag? 

Foto: Frank Hanswijk

Stadsnomaden zijn geen homogene groep, maar een mix van hoogopgeleide werkmigranten, zzp’ers in de creatieve sector, nieuwe Nederlanders, studenten, ondernemende eenlingen. Het zijn ook daklozen, bankslapers of vluchtelingen. Een ding hebben zij gemeen: via de gangbare wegen op de woningmarkt kunnen zij lastig een woning vinden. 

De wachtlijsten voor sociale huur zijn torenhoog, net zoals de huren in de particuliere sector. Om een huis te kopen moet je aan steeds strengere voorwaarden voldoen. Bovendien past de traditionele levensstijl helemaal niet bij deze mensen.

De moderne stadsnomade is op zoek naar betaalbare en onconventionele ruimte in de stad: woonruimte, werkruimte, kunstruimte, sociale ruimte en gedeelde ruimte. De afgelopen jaren klopte een groeiende groep mensen aan bij Stad in de Maak, die nu deels onderdak heeft in Pension Almonde. Het tijdelijke stadspension in 53 sloopwoningen in de Almondestraat in Rotterdam-Noord. Een nomadisch placemaking experiment dat de aanwezigheid van deze groep in de stad vertegenwoordigt.

Lees verder “De stadsnomaden van Rotterdam”

Kunstfeestje ‘Overal’ in de Almondestraat

Van donderdag 6 tot en met zondag 9 februari was Rotterdam in de ban van de jaarlijkse Art Week / Art Rotterdam. Voor Pension Almonde was dat een mooie aanleiding om dit weekend uit haar huizen te knallen. De straat veranderende overdag in een expositie met de Not For Profit Art Party (ism WORM) en ‘s avonds in een ‘Feestje Overal’-feest, waarbij veel van de huizen van de stadsnomaden werden getransformeerd tot informele bars, (pizza)keukens en meditatieruimten. ‘s Nachts kon er natuurlijk worden geslapen in een van de vele door kunstenaars getransformeerde logeerkamers.

De Not For Profit Art Party toonde kunst van circa 50 kunstenaars op en tussen de muren van het pension. Er was werk te zien van kunstenaars die verbonden zijn aan Rotterdamse instellingen als de Bcademie en Printroom, van presentatie-instellingen uit heel Nederland en van kunstenaars/bewoners van Pension Almonde zelf. Zowel de Volkskrant als kunstmagazine Jegens & Tevens schreven enthousiast erover.

[slideshow_deploy id=’1424′]

Voor de pensiongast en bezoekende kunstliefhebbers was er een échte (nacht)receptie, waar je een tandenborstel, maar ook condooms en bananenbodylotion kon kopen. Gastvrouw Flip runde een boekenkiosk. Receptie en nachtbar X-bar zijn vanaf dit weekend blijvend onderdeel van het pension geworden. Buurtinitiatief Keju kitchen fungeerde als ontbijtzaal én als karaoke bar.

[slideshow_deploy id=’1440′]

Op zaterdagavond, in de fonkelnieuwe Xbar in de kelder van de receptie (beide ontwerp en uitvoering Studio C.A.R.E.), nam Sociale Onrust de gasten mee in poëtisch punkgeweld. Die avond gingen bovendien alle deuren open voor het Feestje Overal. Met een gingerbar annex apekooi, een pizza & (echte!) tattoo party, het Sloperahuis met een prachtperfomance, silent disco in de bedoeïenentent, gedichten vanaf het balkon, een theeceremonie om 1 uur ’s nachts en veel meer. Dit weekend was de Almondestraat The place to be (en de komende maanden houden we dat zo)

Gelukkig hebben we de uitstekende foto’s van Frank Hanswijk nog!

Bedankt allemaal! WORM Rotterdam, Stichting VHDG, EXTRAPOOL, XPUB, – Piet Zwart Institute,Bcademie.nl, Printroom, Expoplu, Tetem, Keju Kitchen, Slopera, Nieuwe Vide Artspace, C.A.R.E., KIOSK, Stad in de Maak – City in the Making

Pension Almonde website en subsidie

Maandag 3 december is tijdens een Groenlichtbijeenkomst op het stadhuis officieel bekend gemaakt dat het project Pension Almonde door de stadsjury is geselecteerd voor Citylab010 subsidie. Dankzij deze subsidie tot zomer 2020 doorgaan en is er financiële ruimte voor extra sociaal en cultureel programma.

Meer over de subsidie en het projectplan vind je op de website van Citylab010.

Tegelijkertijd is de website www.pension-almonde.nl gelanceerd, met profielen van bewoners en buurtinitiatieven die in de Almondestraat een tijdelijk onderdak hebben gevonden.

Almonde Open Dag

Op zaterdag 22 juni van 14:00 en 19:00 uur organiseert Pension Almonde Almonde Open . Hierbij zullen de eerste nieuwe gebruikers van de gedeelde ruimten op de begane grond van de Almondestraat zich voorstellen aan de buurt, de wijk en de stad.

Elke nieuwkomer houdt die dag een eigen mini-festival vanuit zijn eigen locatie: een beetje binnen, een beetje buiten op straat : Pension Almonde – MotherDock – Al KHEMA, WoodstoneKugelblitz – Voici la femme – Food and other Stories – Copy Shop – Wasbuur – Stad in de Maak – Mini EKWC – Biobulkbende – De Buurt; met workshops, presentaties, rondleidingen, exposities, soep, performances, chillen, …

Waar? Overal tussen de huisnummers 141 en 235.

Pension Almonde is een project van Stad in de Maak (www.stadindemaak.nl) en vindt tenminste tot en met zomer 2020 plaats in de 52 wegens herontwikkeling leegkomende woningen van de Almondestraat in ZOHO.

Pension Almonde biedt een tijdelijk thuis aan buurtinitiatieven, stadsnomaden en misfits in de voormalige sociale woningen. Door de behoefte aan flexibele en betaalbare woonruimte te combineren met buurthuisfuncties wordt straatverloedering door leegstand voorkomen en ontstaat een nieuwe leefbare ontmoetingsplaats. De buurt is gastheer voor de pensiongasten, en andersom zijn de nieuwkomers de klanten van de buurtinitiatieven.

Pension Almonde wordt ondersteunt door:
Stichting Havensteder en Stichting Doen/PostgiroLoterijfonds

Boarding House “Almonde” makes its start

Since January 2019, City in the Making has been given access to 52 apartments in Rotterdam’s Almondestraat for a period of at least 18 months. This section of the street gets temporally transformed into Boarding House Almonde (Pension Almonde), a home to urban nomads, including social and cultural facilities – commons – on its ground floor. The current tenants are gradually leaving their premises, and new, temporary residents are moving in. Ultimately, the apartments will get demolished.

Almondestraat

Boarding House Almonde offers temporary residence to neighborhood initiatives and urban nomads in these former social-rental-sector apartments in the Almondestraat. By combining the demand for temporal and flexible housing space with the functionality of a community center, a new type of living-meeting space gets created. The neighborhood is host to the guests of the boarding house, and vice-versa are these newcomers customers of the neighborhood initiatives. The starting point of all of this is to create a living room / community space which next to offering practical facilities also enables to develop networks that enhance the social structure of the neighborhood.

Boarding house Almonde is situated in the ZoHo district, an urban redevelopment area on a stone’s throw from downtown Rotterdam. In 2018, a tender was launched calling project developers to bring this urban renewal operation into effect. In 2018 the social-rental-sector apartments of the Almondestraat have been included in this redevelopment effort due to issues with the structural integrity of their foundations. City in the Making has been asked by property owner (and social-rental operator) Havensteder to take on the vacancy management up to the moment of demolition to pay tribute to their origins and maintain the livability in the street.

Over a period of a year, the current tenants will move into their next apartments, possibly in the neighborhood, but more likely further removed from their current street. Some of the households are living for over half a century in the Almondestraat and are at home in this district like no other. Their stories are the first building blocks of the boarding house project. Artists, writers, researchers and journalists open up these stories to the broader world, to lend them a voice in the discussion around urban renewal. During a year, the boarding house will expand to its full capacity of 52 apartments, which takes up nearly the entire street. The transformation process of arrival and departure gets documented and performed in a ‘Scrapera’ (a street opera celebrating former life in the street) – the final chord of this phase of urban renewal.
The boarding house itself may become nomadic and temporally move on to another urban renewal street, and another, thus achieving a permanent status.

[slideshow_deploy id=’1226′]